Stavropol Diyarının cənubunda, Böyük Qafqaz silsiləsinin ətəklərində əsrarəngiz bir yer mövcuddur – Qafqaz mineral suları (QMS). Bu kurort zonası Qafqaz silsiləsinin şimal yamacları qovşağında, Xəzər və Qara dənizlərinin arasında yerləşir. Bölgəni bir tərəfdən qarlı zirvələr, digər tərəfdən quraq Xəzər çölləri əhatə edir. Bütün bunlar, mütəxəssislər və istirahət edənlər tərəfindən təqdir edilən çox qiymətli bir şəfalı iqlim yaradır. Fransa Cote d’Azur və İspan Adriatikinin, demək olar ki, Qafqaz Mineral Suları ilə eyni enlikdə yerləşməsi isə maraqlı bir faktdır.
Ümumiyyətlə Qafqaz Mineral Suları, Pyatiqorsk, Essentuki, Kislovodsk, Jeleznovodsk və Mineralnıye Vody şəhərlərinin toplaşması sayılır. Lakin QMS coğrafi baxımdan çox daha böyükdür. Elbrusun cənub ətəklərindən başlayıb, Mineralnıye Vody şəhəri ərazisində bitən QMS bölgəsi, beş yüz min hektardan çox ərazini əhatə edir.
Bunu nəzərə alaraq QMS bölgəsini orta dağlıq əraziyə aid etmək olar, çünki dəniz səviyyəsindən maksimum hündürlük 2592 metrə çatır (Bermamyt yaylası).
Şərti olaraq Qafqaz Mineral Suları bölgəsi iki iqlim qurşağına bölünə bilər: cənub və şimal.
Birincisi, yəni cənub bölgə, Kislovodsku əhatə edəcək – burada günəşli günlər daha çoxdur və güclü küləklər demək olar ki yoxdur. Bu, alçaq dağların bariz xüsusiyyətlərinə malik bir kontinental iqlimdir. Kislovodsk, hər tərəfi meşə ilə əhatə olunmuş təbii bir hövzədə yerləşir ki, bu da onu buludlu havalardan qoruyur. Bunun sayəsində günəş Kislovodskda ildə 300 gün işıq saçır. Bura dünyanın ən günəşli şəhərlərindən biridir.
Pyatiqorsk, Essentuki, Jeleznovodsk isə QMS-nın şimal hissəsinə aid edilə bilər, bura çox günəşli və isti olsa da, rütubət və yağıntı daha yüksəkdir. Bu şəhərlərin bir birindən təqribən 20 dəqiqəlik məsafədə yerləşməsinə baxmayaraq, bir hissədə yağış yağdığını, digər şəhərlərdə isə açıq və günəşli havaları müşahidə etmək mümkündür. Hava gündə bir neçə dəfə dəyişə bilər. Bu çox tez baş verir. Hətta xalq arasında belə bir deyim də mövcuddur: «Северный Кавказ – храни перчатки про запас» (Yəni, Şimali Qafqazda daim əlcəklərinizi ehtiyatda saxlayın).
Qafqaz Mineral Sularında qışlar isti, qar isə nadir hallarda on gündən çox davam edir. Qış aylarında qar yağışdan daha az olur. Böyük Qafqaz silsiləsinin yaxınlığı və yaşıllıqların çoxluğu, yay istiliyini yumşaldır. Yaz adətən erkən olur: aprel-may aylarında artıq bir çox sakin və turistlər çaylarda və göllərdə üzməyə başlayırlar.
Minvoda necə getmək olar?
Hazırki bloqumuzda biz sizə Bakıdan Minvoda getməyin yollarını izah edəcəyik. Qeyd edim ki, Azərbaycanla Rusiya arasında viza rejimi yoxdur. Rusiyaya vizasız səyahət etmək mümkündür.
Minvoda necə getmək olar? – Xarici turistlərin buraya səfər etmələri çox rahatdır. Bakıdan Minvoda həm qatar, həm maşın, həm də təyyarə ilə səfərlər həyata keçirilir.
Məsləhətimiz, səyahətinizi bir neçə ay öncədən planlayaraq sərfəli qiymətlərlə təyyarə biletini əldə etməkdir. Uçuşlar birbaşa reyslə olub, cəmi 1 saat 40 dəqiqə təşkil edir. Buta hava yollarının həyata keçirdiyi ekonom tarifli bu biletləri, erkən rezervasiya ilə uçuş tarixindən asılı olaraq, gediş dönüş üçün minimum 250-300 manatdan başlayan qiymətlərlə əldə edə bilərsiniz.
Əgər qatarla səyahət etməyi sevirsinizsə, biletinizi öncədən Azərbaycan Dəmir Yolları rəsmi saytından və ya ADY-nın rəsmi ofisinə yaxınlaşaraq, xarici passportunuzu təqdim etməklə əldə edə bilərsiniz. Qatar biletinin də gediş -dönüş qiyməti toplamda 300 manat civarındadır.
Qafqaz Mineral Suları – ən ucuz aviabiletlər (Gediş-dönüş)
[tp_cheapest_flights_shortcodes origin=BAK destination=MRV title=”” paginate=true off_title=true subid=”” currency=”AZN”]
Minvodda harada qalmaq olar?
Qafqaz Mineral Sularının kurort şəhərləri yaxın qonşu olsalar da, mahiyyət etibarilə fərqli şəhərlərdir. İlk olaraq qonaqları Jeleznovodsk qarşılayır. Bəzən elə görünür ki, bu kiçik qəsəbədə yerli sakinlərdən daha çox turist var. Yalnız əsas küçə, uzanaraq açıq şəkildə kurort və yaşayış hissəsinə bölünür.”Beshtau” stansiyası ətrafında görkəmli sağlamlıq mərkəzləri, parklar və sanatoriyalar mövcuddur. Yaşayış evləri adi rus panel-kərpic şəhərlərindən fərqlənmir. Burada bazar və supermarketlərə getməyə dəyər, qiymətlər sanatoriyaların ətrafında yerləşən dükanlardan daha aşağıdır.
Pyatigorsk bölgənin iqtisadi, mədəni və ictimai-siyasi mərkəzidir. Tramvayları, universitetləri, ticarət mərkəzləri, köhnə küçələri, kinoteatrlar, muzeylər, regional Operetta Teatrı və məşhur KVN komandaları, güclü tibbi və profilaktik bazaya sahib olan bir şəhərdir. Burada sakitlik və sükunət xaricində hər şeyi tapa bilərsiniz. Onların arxasında isə bəlkə də şəhərin ümumi sahəsinin böyük bir hissəsini tutan Maşuk meşə parkı var.
Essentuki qonşusundan daha kiçik və çox səssizdir. Burada küçələr iş fəaliyyətindən səs-küy salmır, tələbələr təlaşlanmırlar. Yığcam kurort zonası iki parkın ətrafında tikilmişdir, küçələri ilin istənilən vaxtında gəzmək üçün yaxşıdır, Essentuki’nin “Qafqazın incisi” adlandırılması boş yerə deyildir.
Kislovodsk ən cənub, ən məşhur və ən rahat şəhər hesab edilir. Bölgədəki bütün sanatoriyaların üçdə bir hissəsi, böyük kurort parkı və mənzərəli Gül Vadisi burada yerləşir. Burada təbii mineral su olan “Narzan” ı qablaşdırılıb istehsal edilir. Həmçinin Rusiyada başqa heç bir kurortun təklif edə bilməyəcəyi bənzərsiz alp iqlimi ilə fəxr edirlər.
QMS-nın otel bazarı (sanatoriyalar istisna olmaqla) o qədər də zəngin deyil, baxmayaraq ki, seçim imkanları genişdir – ekonom yataqxana qiymətləri 900 RUB-dan başlayıb, 45.000 RUB dəyərində lüks suitlərə qədər davam edir.
Fond qeyri-bərabər paylanır – Jeleznovodskda seçim azdır, Pyatiqorskda daha yaxşıdır və Kislovodskda çoxdur. Bunlar əsasən 2-3 * səviyyəli kiçik otellər, çoxmərtəbəli binalarda yerləşən mənzillər və apartmentlərdir. Mənzillərin qiymətləri 1 gecə üçün 1200-2500 RUB, daha sadə otellərdə bir gecə 1300-2400 RUB, qonaq evləri və daha yüksək səviyyəli otellərdə 1300-1900 RUB-dan başlayır.
Qafqaz Mineral Suları bölgəsində sanatoriya və müalicələr
Bu bölgə təbii mineral suları ilə məşhur olmaqla yanaşı, həmçinin, yüzlərlə müxtəlif xəstəlikdən qurtulmaq və qarşısını almaq üçün yaradılmış, onlarla ənənəvi və ən yeni metodlardan istifadə olunaraq, ən müasir tibbi avadanlıqlarla təchiz olunmuş sanatoriyalardan ibarətdir.
Yaxın yerləşimə baxmayaraq, hər kurortun özünəməxsus ixtisası vardır. Kislovodsk şəhərinə 1717-ci ildə kəşf edilmiş “Narzan” mineral suyu hakimlik edir. Bu mineral, I Pyotr tərəfindən Qafqaza, “xəstəliklərlə mübarizə üçün” su axtarışına göndərilmiş şəxsi həkim olan Gottlieb Schober tərəfindən kəşf edilmişdir. Kislovodskda Narzan-dan, bir çox xəstəliyi müalicə etmək üçün istifadə olunur, lakin əsas istiqamət sağlamlıq və ürək-damar sisteminin funksiyalarının bərpasıdır. Məşhur sanatoriyaları üçün linkə keçid edin.
“Həmçinin Çərkəz torpağında bir turş bulaq da var” deyə Schobler çara məktub yazdı və beləcə – Kislovodsk (кислая вода –turş su) adlandırıldı.
Jeleznavodskda sular fərqlidir – isti, kalsium və dəmirlə zəngindir. Həzm sistemi, böyrəklər, metabolik xəstəliklər problemlərini uğurla həll edirlər. Qəsəbəni əhatə edən meşə parkı təmiz hava təmin edir və xəstəliklərdən qurtulmağa kömək edir. Məşhur sanatoriyaları üçün linkə keçid edin.
Essentuki kurortları da bənzər bir profilə malikdir, yerli fərdi mineral su – mədə, qaraciyər, öd yollarını müalicə etmək və metabolik xəstəlikləri düzəltmək üçün yaxşıdır. Məşhur sanatoriyaları üçün linkə keçid edin.
Wellness gəzintiləri populyardır, ürəyi gücləndirir və ümumi tonusu artırır. Hər kurortda terrencourt üçün xüsusi marşrutlar var – parklarda dolaşıb, dağları gəzmək, ruha və bədənə canlılıq gətirir.
Pyatigorskun öz mineral suyu yoxdur, ancaq Maşuk ətrafı, müxtəlif növ su mənbələri ilə doludur. Yerli sanatoriyalar balneologiyaya diqqət yetirirlər – isti hidrogen sulfid və radon mineral hamamlarından, Tambukan gölü və Lisogorsk göllərindən çıxarılan müalicəvi palçıqdan istifadə edilir. Məşhur sanatoriyaları üçün linkə keçid edin.
Ancaq yerli kurortların profili daha genişdir – onlar periferik sinir sistemi, oynaq ağrıları, dəri, həzm orqanları, qan damar, sonsuzluq daxil olmaqla qadın problemlərini həll etmək üçün yararlıdır.
Minvodda gəzməli yerlər
Pyatiqorskda hara getmək olar?
- Gazebo “Aeolian Arp” (Emmanuel Parkı). Maşuk dağındakı Rotunda, ən yaxşı izləmə platformalarından biridir. Qədim yunan küləklərinin ağası Aeolus’un adını daşıyır.
- Lermontov duel yeri (Maşuk dağının şimal-qərb yamacı). Lermontovun Martynovla duelinin məhz burada baş verdiyi ehtimal olunur. Pyatigorskun bu əlamətdar məkan yaxınlığında, hər bir həyatın anidən bitə biləcəyini xatırladan bir abidə də yerləşir.
- Proval gölü (Maşuk dağı). Dağ mağarasının içərisindədir. Su anbarına gedən yol atmosfer bir dəhlizdən gedir.
- “Günəşin Şəhəri” Aquapark (Inozemtsevo kəndi, Nikolaevskaya küç2). Qafqaz mineral suları bölgəsindəki ən yaxşı yerlərdən biridir. Ətrafda əla mənzərələr var. Tətillərini müalicə almadan burada keçirənlər üçün əla məkandır.
- Yuxarı bazar (st. Pastuxov, 25). Şəhərin ən məşhur yeri, 1950-ci illərdən bəri fəaliyyət göstərir. Yeri gəlmişkən, şəhərin xəz bazarlarına da baxa bilərsiniz – orada ucuz kürk paltarları satırlar.
- İkinci Athos Manastırı (Beshtau Dağı). Athos dağından olan rahiblər tərəfindən qurulmuşdur. Qafqazın Teodosius türbəsinin yerləşdiyi Mineral Sulardakı Şəfaət Kafedrali ilə birlikdə məşhur bir ziyarət yeridir.
- Elzinin bağ evi (Lermontov küç., 15). Qonaqlarını tez-tez keçmiş məşuqənin xəyalından narahat etdiyini deyirlər.
- Şahzadə Məryəmin evi (Kirov prospekti, 12). Lermontovun “Zəmanəmizin Qəhrəmanı” üçün illüstrasiyalar çəkən sənətkar, bu xüsusi evin məşhur qəhrəmanın yaşayış yerinə ən çox bənzədiyini düşündü.
- Lermontov qalereyası (Kirov küç., 20). Saraya bənzəyən konsert və sərgi kompleksi.
- Mixaylovskaya Qalereyası (20 Qaqarin Bulvarı). 1810-cu ildə tapılmış bir mineral bulaq.
- Tambukan gölü. Gözəlliyi və müalicəvi palçığı ilə məşhurdur.
- Pyatigorsk nekropolu (Pastuxova küç., 1). Şimali Qafqazdakı ən qədim qəbiristanlıq.
- Spassky Kafedralı (Krasnoarmeyskaya küç., 1). Həm xarici, həm də tarixində Moskvadakı Xilaskar İsa Kafedralına bənzəyir: məhv edildikdən sonra yenidən tikildi.
- Stavropol Operetta Teatrı (Kirova prospekti, 17). Bina bir qalaya bənzəyir və yaşıl bitki örtüyü ilə əhatə olunmuşdur. Teatr fəaliyyətdədir, burada tamaşalar nümayiş etdirilir.
Essentukidə hara getmək olar?
- “Beşminlik” su qalereyası (Puşkin küç., 22). Bütün Avropanın ən böyük içməli su qalereyası: bina eyni vaxtda 5 minə qədər insanı qəbul edə bilər. Əlbətdə ki, burada Essentuki suyu içirlər.
- “Qartal yuvası” (Andjievski və Ponomarev küçələri). 20-ci əsrin əvvəllərindən bəri gözəl bir bina. Yeri gəlmişkən, yaxınlıqda Müqəddəs Panteleimon Kilsəsi var.
- Yerli tarix muzeyi. Sizi şəhərin tarixi ilə tanış edir və xarici görünüşü ilə şık görünür.
- Zəfər Parkı (Puşkin küçəsi). Gözəl nadir bitkilər, xatirə abidələri və mineral su qalereyası.
- St George Manastırı (A-157 avtomobil yolunun 35-ci kilometri). Yaxın dövr – 2011-ci ildə açıldı.
Kislovodskda hara getmək olar?
- Kislovodsk Milli Parkı. Şəhərdə gəzmək üçün ən populyar yerdir. Parkda Kislovodskdakı Güllər Vadisi, müşahidə platformaları, rahat bir “Çay Evi” və bir kaskad pilləkəni də var. Parkda teleferik stansiyası mövcuddur: görməli yerləri yuxarıdan izləyə bilərsiniz. Rahatlıq üçün parkın yaxınlığında bir mənzil də kirayə götürmək olar.
- Kurort Bulvarı. Kislovodskda bir çox ekskursiyanın əsas piyada küçəsi və əvəzolunmaz nöqtəsi. Bulvar köhnə binalar, abidələr, fəvvarələr, mağazalarla doludur.
- Aldatma və sevgi qalası (Alikonovka çayının dərəsi). Əslində, bu, yerli bir faciəvi sevgi əfsanəsi ilə əlaqədar olaraq adlandırılan, bir dağ uçurumudur.
- Bal şəlalələri (Krasny Kurgan kəndi). Alikon dərəsində gözəl su axınları. Kompleksdə “Karachaevskoe Podvorye” etnoqrafik muzeyi də var. Təbiət həvəskarları üçün başqa bir seçim də Kabardin-Balkariyada Chegem şəlalələrini ziyarət etməkdir.
- Narzan Qalereyası (Kurortny Bulvarı). İçərisində əsl narzan olan gözəl bir qotik bina.
- Şaliapin bağçası (Şalyapin küç., 1). Əfsanəvi müğənninin konsert verdiyi verandadan olan ev.
- Mirror Pond (Aşağı Park). Yeddi dərəcə bulaqdan gələn su ilə süni su anbarı.
Bir çox turist Kislovodsku ziyarət etməklə məhdudlaşmır və qış kurortu üçün Kislovodskdan 4 saatlıq yaxın bir məsafədə yerləşən Dombay və Arxızı da ziyarət edir.
Jeleznovodskda hara getmək olar?
- Buxara əmirinin sarayı (Jeleznovodsk parkı). Şərq memarlığının əla bir nümunəsidir. 19-cu əsrin sonunda inşa edilmişdir.
- Permafrost Grotto (Razvalka Dağı). Jeleznovodskdakı maraqlı yerlərdən bəhs edən bir çox insan dərhal bu fenomenal mağaradan danışmağa başlayır. Girişdəki temperatur ən güclü istidə belə 0 ° C ətrafında olur.
- Kurort gölü (Lenin küçəsi, Zəfərin 30 illiyi sanatoriyası). Bir qayıq və katamaranla gəzə biləcəyiniz və ya yaxınlıqda günəş vannası ala biləcəyiniz gözəl bir dekorativ göl.
- Jeleznovodsk kurort parkı (Parkovaya st.). 1825-ci ildə qurulmuşdur. Kartpostal mənzərələri və təmiz hava onu Jeleznovodskda terrenkurlar üçün istifadə etməyə imkan verdi. Jeleznovodskda içməli mineral su və məşhur kaskad pilləkəni də var.
- Puşkin Qalereyası (Kurortny Park, 1). Bütün şəhərin simvollarından biridir. Burada sənət sərgiləri, teatr və konsert tamaşaları təşkil olunur.
Arzu yumurtası (Kurortny parkı, 1 nömrəli terrenkur). Hər şey son dərəcə sadədir: bu istəkləri verən yumurta şəklində bir heykəldir.
Qafqaz Mineral Suları Dağları
Elbrus (Kabardin-Balkariya, 5642 metr). Rusiyada ən yüksək zirvədir. Bu həqiqətə baxmayaraq, hətta təcrübəsiz turistlər də Rusiyanın ən gözəl dağlarından birinə qalxa bilərlər. Burada da sadə marşrutlar var.
Maşuk dağı (Pyatiqorsk). Şəhərin simvolik bir əlamətdar yeridir. Maşuk dağının hündürlüyü 994 metrdir. Piyada və ya teleferiklə dırmaşmaq olar (böyüklər üçün 200 rubl, uşaqlar üçün 50 rubl).
İsti dağ (Pyatiqorsk, 557 metr). Maşukun cənub yamacından uzanan bir məkan. Termal bulaqları ilə məşhurdur. Burada müşahidə göyərtəsi boyunca gəzib açıq hava muzeyinə baxa bilərsiniz. Yürüyüş yolu Çiçək bağı parkından başlayır.
Ring Dağı (Kislovodsk, təxminən 900 metr). Bir çox Krım dağlarında olduğu kimi qayalar var, buna görə də maraqlı adı var. Zirvəyə piyada dırmaşmaq olar, amma bura olduqca təhlükəlidir: sürüşmə və külək mümkündür.
Roma dağı (Kislovodsk, 1094 metr). Bu dağ düz bir zirvəyə malikdir və orada insanların qədim bir yaşayış məskəni olduğu etibarlı şəkildə bilinir.
Jeleznaya dağı (Jeleznovodsk, 850 metr). Burada mineral bulaqlar var və yuxarı hissədə əla bir müşahidə göyərtəsi var.
Bal Dağı (Jeleznovodsk, 721 metr). Yamacları pətək kimi görünən dəliklərlə örtülmüşdür – dağın adı buradan götürülüb.
Minvodda nə yeməli?
Qafqaz yaxındır, ona görə də bu bölgə Qafqaz mətbəxinin lideridir. Bölgə ənənəvi olaraq çoxlu ət yeməkləri ilə məşhurdur: mal, quzu, quş əti. Əlbətdə ki, bu menyular qırmızı şərab ilə tamamlanır.
Xinkali, çaxoxbili, kabab və osetin tortları yerli masanın əsas bəzəkləri arasında seçilir.
Burada çox sayda cafe və restoranlar mövcuddur – axı bura kurort bölgəsidir. Yerli fastfoodları 150-200 rubla almaq mümkündür. Gün ərzində kafe və restoranlar 250-350 rubla işgüzar nahar təklif edirlər. Yaxşı bir kafedə nahar etmək iki nəfər üçün 700 rubl, restoranda isə 1000 rubla başa gələ bilər. Stavropol bölgəsindəki parklarda və digər məşhur istirahət yerlərində yemək alırsınızsa, qiymətin həmişəkindən daha yüksək olacağına hazır olun.
Ümid edirəm Qafqaz Mineral Suları haqqında sizə az da olsa faydalı məlumat verə bildim. Məqaləmi sosial şəbəkələrdə paylaşsanız şad olaram. Növbəti məqalələrdə görüşənədək.
Açar sözlər: qafqaz mineral sulari gezmeli yerlər, qafqaz mineral sulari sanatoriyalar, gormeli yerler, ucuz sanatoriyalar, essentuki, kislovodsk, pyatiqorsk, jeleznovodsk sanatoriyalarin qiymetleri
